Vinieron de mui lloñe. Col xestu decidíu de lluchar contra’l fascismu, de defender la débil democracia (la democracia siempre ye débil), d’atayar el pasu a la barbarie que, primero n’España, pero llueu nos sos propios paises diba a desencadenar la más abegosa guerra de la Historia. Yeren americanos, franceses, ingleses, italianos, rusos…y, coldu con coldu, alliniáronse colos demócrates españoles nun “non pasarán” empobináu al fracasu. Los historiadores llamáronlos idealistes, mercenarios, aventureros, …,pero ellos ficieron lo que-yos dictó la so conciencia. Y munchos d’ellos pagáronlo col so propiu sangre que, nun sólo metafóricamente, regó les nuestres tierres.
Agora, por suerte, tamos nun d’esos “impasse” que la historia mos regala ente dos guerres. Nun hai un solu día en que nun muerra daquién pola violencia de les armes, pero los conflictos son “llocales”, nun tan xeneralizaos, quiciás porque’l poderíu militar norteamericanu ye tan grande que naide ye a metese col xigante. Ensin embargu, sí hai causes poles que lluchar, sí hai atentaos contra la democracia (débil, recordamos), sí siguen necesitándose unes “Brigaes Internacionales” que, ya non col emplegu de les armes, pero sí col apoyu, cola solidaridá o cola denuncia, vuelvan a alliniase en defensa d’unes inxusticies, d’unos principios o d’unos ideales. Los exemplos son munchos. Abasta con echar una güeyada al mundu y contemplar les persones, organizaciones, fundaciones y patronatos que lluchen contra estes carencies, materiales o espirituales a les qu’ellos aporten un nuevu “non pasarán”, esperemos que con meyor fin.
Tamién n’Asturies escuchamos l’aliendu d’eses nueves “Brigaes Internacionales”. Vienen a axudar, pero sobre too, a sustituyir a esi trabayu que deberíen facer les autoridades, los responsables políticos, gran parte de los nuestros compatriotes, y que nun fain. Vienen a decinos qu’una llingua ye dalgo más qu’un mediu de comunicación, qu’una llingua ye un patrimoniu cultural de primera magnitú, entá más, que ye un patrimoniu de la humanidá. Que la muerte d’una llingua mos empequeñez a toos, igual que la desapaición d’una especie viva mos fai más probes. Y sobre too vienen a dicinos que’l derechu a usar una llingua ye un derechu democráticu, y que’l que pudiendo, nun fai tolo que ta na so mano pa qu’esi derechu s’exercite, ta nel llau de los totalitarios y de los represores.
Y eses nueves “Brigaes Internacionales” vienen, talo que les otres, de munchos llugares del mundu, y tienen profesiones como Llingüista, Antropólogu, Romanista, Escritor, Traductor, y tienen nomes como Helmut Lüdtke, d’Alemania, Johanes Kabatek, de la Universidá de Tübingen, Susana Reisz, de la Universidá de Nueva York, Alexey Yeschenko, de la Universidá de Piatigorsk, James Fernández McClintock, de la Universidad de Chicago, Michael Metzeltin, de la Universidá de Viena, Maxime Chevalier, de la Universidá de Burdeos, Alie Van der Schaaf, d’Holanda, Julio Merinhos, de Portugal, Félix Martí i Ambel de Catalunya, Paul Lefin de Bélxica, Michele Loporcaro, de la Universidá de Zürich… Y asítiense en primera fila, y mirénnos a la cara, y dícennos que nun debemos desmayar, y garren la pala y el calderu y axudennos a quitar esi galipote cultural que ta enllenando’l nuestru país y que mos atenaza, y que ye muncho más grave que l’otru, porque l’otru ye prietu y viscosu, y fiede, mientres qu’esti vien disfrazáu de lliberalismu y modernidá y nun fiede tanto, anque agora ya mos damos cuenta que tamién empieza a feder.
Yo quiero dende equí, dende este espaciu que seguro nunca van a lleer, face-yos un modestu homenaxe a toes eses persones enfotaes en axudanos a salvar una pequeña llingua que nun ye la suya, nun tapecíu requexu d’un país pa ellos llonxanu, y namás que por solidaridá. Pola so pertenencia al xeneru humanu. Pol so calter de demócrates. Y asina si, dientro un tiempu, vien a cumplise esa previsión que la UNESCO acaba de facer de que l’asturianu desapaiciere, ellos podrán dicir, con xusticia, que ficieron tolo posible pa que nun fuere asina. Y, talo que los antiguos Brigadistes que llucharon contra’l fascismu, tendrán un puestu aseguráu nes páxines más rellumantes de la nuestra historia, la d’Asturies. Y tendrán tol derechu del mundu a acusar con nomes y apellidos a toos aquellos que, pudiendo, nun ficieron lo necesario pa qu’esto nun pasare. Porque agora tovía tamos a tiempu. Gracies y ¡salú, Brigadistes!